Chuyển khoản nhầm: Bẫy tinh vi cần cảnh giác

Mới đây, Công an huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) đã phát hiện một nhóm đối tượng lừa đảo sử dụng chiêu trò "chuyển tiền nhầm" để chiếm đoạt tài sản. Các đối tượng này thường là nữ, nói giọng miền Bắc và đến các cửa hàng mua hàng với giá trị nhỏ. Sau khi thanh toán bằng tài khoản chuyển khoản, chúng xin số điện thoại của chủ cửa hàng và gửi tin nhắn "thông báo" rằng đã chuyển tiền thành công, kèm theo một khoản tiền lớn hơn nhiều so với giá trị của hàng hóa đã mua.

Một ví dụ điển hình là một đối tượng đã mua hàng trị giá 500 nghìn đồng, nhưng sau đó gửi tin nhắn báo đã chuyển 5 triệu đồng, yêu cầu chủ cửa hàng hoàn trả lại 4,5 triệu đồng. Đây là một thủ đoạn tinh vi, bởi các tin nhắn này được làm giả giống như thông báo chuyển tiền của ngân hàng, khiến nạn nhân dễ dàng mắc lừa.

Ngày 20/5, Công an TP Hà Nội thông báo đã khởi tố vụ án và bị can Bùi Thị Trang (24 tuổi, Sóc Sơn) về tội lừa đảo. Trước đó, vào ngày 7/2, chị H (41 tuổi, Vĩnh Phúc) bán gà tại chợ Mê Linh và gặp Trang hỏi mua 15 con gà với giá 5,2 triệu đồng. Trang mượn điện thoại của chị H, lưu số giả danh ngân hàng và gửi tin nhắn mạo danh thông báo cộng 10 triệu đồng vào tài khoản của chị H. Trang yêu cầu chị H chuyển lại số tiền "chuyển nhầm". Chị H đã chuyển 3 triệu đồng tiền mặt và 7 triệu đồng qua chuyển khoản. Sau khi nhận tiền, Trang bỏ trốn. Công an đã bắt giữ Trang.

Ngoài chiêu trò này, tại các tỉnh khác như Quảng Ngãi và Ninh Bình, các đối tượng lừa đảo người nước ngoài cũng đã lợi dụng việc đổi tiền để chiếm đoạt tài sản. Các đối tượng này vào các quán tạp hóa mua hàng giá trị nhỏ, dùng tiền USD và nhanh chóng chiếm đoạt số tiền lớn bằng cách thay đổi tờ tiền hoặc lợi dụng sự phân tâm của người bán.

Một trong những lý do khiến chiêu trò "chuyển tiền nhầm" vẫn tiếp tục hoành hành là sự thiếu hiểu biết và chủ quan của người dân. Khi gặp phải tình huống chuyển tiền nhầm, nhiều người nghĩ rằng đó chỉ là một sự nhầm lẫn vô tình và không mảy may nghi ngờ. Thực tế, đây chính là cơ hội để các đối tượng lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin của họ.

Hơn nữa, sự phổ biến của các giao dịch qua ngân hàng và ứng dụng chuyển khoản trực tuyến khiến nhiều người không có đủ cảnh giác khi nhận được các thông báo chuyển tiền. Bởi những tin nhắn giả mạo được các đối tượng thiết kế rất giống với thông báo của các ngân hàng, khiến người nhận dễ dàng tin tưởng và phản ứng theo yêu cầu của kẻ lừa đảo.

Không chỉ đơn giản là chuyển khoản nhầm và yêu cầu hoàn trả lại tiền, các đối tượng còn thực hiện nhiều chiêu thức tinh vi hơn. Một trong số đó là việc mạo danh các công ty tài chính để đe dọa người nhận số tiền chuyển nhầm. Các đối tượng giả danh là người thu hồi nợ của một công ty tài chính, yêu cầu người nhận hoàn trả lại số tiền "vay" kèm theo tiền lãi "cắt cổ". Đây là một hình thức lừa đảo tinh vi, khi nạn nhân cảm thấy sợ hãi và buộc phải chuyển lại tiền.

Một chiêu thức khác là giả danh ngân hàng để yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin tài khoản qua các đường link giả. Khi nạn nhân truy cập vào các đường link này, thông tin tài khoản và mã OTP của họ sẽ bị đánh cắp, tạo điều kiện cho kẻ lừa đ???o chiếm đoạt tài sản.

Bên cạnh đó, nhiều đối tượng còn giả vờ là người nước ngoài yêu cầu nạn nhân chuyển tiền qua các dịch vụ chuyển tiền quốc tế. Qua đó, kẻ lừa đảo có thể lấy cắp thông tin và tiền từ tài khoản ngân hàng của nạn nhân.

Để đối phó với các chiêu trò lừa đảo này, các c?? quan chức năng đã đưa ra những khuy???n cáo cần thiết để bảo vệ người dân. Đầu tiên, người dân cần phải luôn kiểm tra kỹ các thông báo chuyển tiền mà mình nhận được, đặc biệt là những tin nhắn chuyển tiền không phải từ ngân hàng hoặc có dấu hiệu bất thường. Khi có nghi ngờ về việc chuyển tiền nhầm, nên giữ nguyên số tiền đó và không chi tiêu cho đến khi xác minh được tình huống. Liên hệ với ngân hàng để thông báo về số tiền chuyển nhầm là một bước quan trọng.

Ngoài ra, các c?? sở kinh doanh cần nâng cao cảnh giác, đặc biệt là khi có người nước ngoài hoặc đối tượng lạ đến đổi tiền hoặc mua hàng. Lắp đặt hệ thống camera an ninh tại các điểm bán hàng hoặc dịch vụ cũng là một giải pháp hữu hiệu giúp ghi nhận các tình huống bất ngờ và hỗ trợ điều tra sau này.

Bên cạnh đó, việc lắp đặt hệ thống giám sát và cải thiện công tác cảnh báo về các chiêu trò lừa đảo qua chuyển khoản cần được triển khai mạnh mẽ hơn. Các c?? sở kinh doanh nên thiết lập các biện pháp phòng ngừa như yêu cầu người mua cung cấp thông tin rõ ràng khi thực hiện giao dịch chuyển khoản, tránh tình huống "chuyển tiền nhầm" xảy ra.

Theo Lu???t s?? Nguyễn Phú Thắng, Đoàn Lu???t s?? TP Hà Nội, tại Điều 579 của Bộ luật Dân sự 2015, người nhận tài sản không có căn cứ pháp luật phải hoàn trả lại tài sản cho chủ sở hữu. Điều này cũng áp dụng đối với trường hợp chuyển tiền nhầm. Nếu không trả lại tài sản cho chủ sở hữu, người nhận có thể bị xem là chiếm giữ trái phép tài sản của người khác. Theo Điều 176 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi này có thể bị xử lý với hình phạt từ phạt tiền đến phạt tù, tùy theo mức độ vi phạm.

Do đó, khi gặp phải tình huống "chuyển tiền nhầm", người nhận cần có trách nhiệm hoàn trả lại tiền cho chủ sở hữu. Nếu nghi ngờ đây là hành vi lừa đảo, người dân cần thông báo ngay cho cơ quan công an để xử lý kịp thời. Lu???t s?? Thắng cho biết.

Chiêu trò "chuyển tiền nhầm" không phải là thủ đoạn mới, nhưng với sự tinh vi và ngày càng phát triển của các công nghệ, nó vẫn đang tiếp tục gây ra không ít thiệt hại cho người dân. Để bảo vệ tài sản của mình, mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác, trang bị kiến thức về các hình thức lừa đảo qua chuyển khoản và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Bên cạnh đó, cơ quan chức năng và các c?? sở kinh doanh cần phối hợp chặt chẽ để ngăn chặn các hành vi lừa đảo, bảo vệ an toàn tài sản của người dân và giúp tạo ra một môi trường giao dịch công bằng, minh bạch hơn trong thời đại số./.